เก่งวิเคราะห์งบการเงิน: พฤติกรรมต้นทุน (Cost Behavior)

ต้นทุนผันแปร (Variable Cost) คือต้นทุนที่เพิ่มขึ้นตามจำนวนการผลิต เช่น วัตถุดิบ ค่าแรงรายชั่วโมง

ตัวอย่างที่ 1 บริษัทวรุณ จำกัด ผลิตเครื่องเล่นเสตอริโอ ภายใต้ยี่ห้อ V-sound บริษัทซื้อชิ้นส่วนต่าง ๆ จากผู้ผลิตรายย่อย (Supplier) ภายนอก ราคาชิ้นละ 10 บาท ดังนั้น ยิ่งต้องการจำนวนมาก ๆ ก็จะทำให้ต้นทุน ในการซื้อเพิ่มขึ้น ถือเป็นต้นทุนผันแปร

โดยที่ ต้นทุนต่อหน่วยจะคงที่ คือ 10 บาท/หน่วย แต่ต้นทุนรวมจะเพิ่มขึ้นตามจำนวนหน่วยผลิต

ต้นทุนคงที่ (Fixed Cost) คือต้นทุนที่ไม่เพิ่มขึ้น จากเดิม แม้จะเพิ่มจำนวนการผลิต เช่น เงินเดือน เครื่องจักร ค่าเช่า

ตัวอย่าง สมรเป็นผู้ควบคุมการผลิตของบริษัท น้ำหอมไทย จำกัด โดยได้รับเงินเดือนปีละ 75,00 บาท บริษัทผลิตน้ำหอมปีละ 50,000 – 300,000 ขวด (ดังนั้นไม่ว่า สมร จะผลิตมาหรือน้อย ก็ได้เงินเดือนเท่าเดิม ถือเป็นต้นทุนคงที่ ยกเว้นจะผลิตเกินไปจาก 300,000 จึงจะต้องจ่ายค่า OT เพิ่มให้กับสมร)

จำนวนขวดที่ผลิต	เงินเดือนสมร	เงินเดือน/ขวดที่ผลิต
50,000	75,000	1.500
100,000	75,000	0.750
150,000	75,000	0.500
200,000	75,000	0.375
250,000	75,000	0.300
300,000	75,000	0.250

ต้นทุนผสม (Mixed Cost) เป็นต้นทุนที่มีทั้งต้นทุนคงที่ และต้นทุนผันแปร เช่นค่าโทรศัพท์ ถ้ารับอย่างเดียวจะมีต้นทุนคงที่รายเดือน 100 บาท แต่ถ้ามีการโทรออกก็จะเสียค่าโทรเป็นต้นทุนผันแปร

ตัวอย่าง บริษัทไทยเทคโนโลยี จำกัด ผลิตชิ้นส่วนอุปกรณ์ คอมพิวเตอร์ โดยเช่าเครื่องมือในอัตราปีละ 15,000 บาท โดยจะบวกเพิ่มอีกชั่วโมงละ 1 บาท ถ้าใช้เกิน 10,000 ชั่วโมง

ดังนั้น จะต้องแยกส่วนที่เป็นต้นทุนคงที่ และต้นทุนผันแปร ออกมาวิเคราะห์เชิงจัดการ โดยใช้วิธีการต่าง ๆ เช่น

วิธีกำหนดระดับ สูง-ต่ำ (high – low method) เป็นวิธีการที่ง่ายในการแยกส่วนต้นทุนออกเป็น คงที่และผันแปร

ต้นทุนผันแปรต่อหน่วย = ต้นทุนสูงสุด – ต้นทุนต่ำสุด / จำนวนต้นทุนสูงสุด – จำนวนต้นทุนต่ำสุด

เช่น

เดือน	ผลิต(หน่วย)	ต้นทุนรวม(บาท)
มิ.ย.	1,000	45,500
ก.ค.	1,500	52,000
ส.ค.	2,100	61,500
ก.ย.	1,800	57,500
ต.ค.	750	41,250

ต้นทุนผันแปรต่อหน่วย = 61,500 – 41,250 / 2,100 – 750

= 20,250 / 1,350

= 15

ต้นทุนรวม = (ต้นทุนผันแปรต่อหน่วย x จำนวนหน่วยที่ผลิต) + ต้นทุนคงที่

61,500 = ( 15 x 2,100) + ต้นทุนคงที่

61,500 - ( 15 x 2,100) = ต้นทุนคงที่

61,500 - ( 31,500) = ต้นทุนคงที่

30,000 = ต้นทุนคงที่

41,250 = (15 x 750) + 30,000

41,250 = (11,250) + 30,000

41,250 = 41,250

61,500 = (15 x 2,100) + 30,000

61,500 = (31,500) + 30,000

61,500 = 61,500

พิสูจน์

งบกำไรส่วนเกิน ( Contribution Margin Income) กำไรส่วนเกินคือ รายได้หลังหักต้นทุนผันแปร ที่สามารถนำไปชดเชยต้นทุนคงที่ และมีเหลือเป็นกำไรจากการดำเนินงาน

ขาย = ต้นทุนผันแปร + ต้นทุนคงที่ + กำไรจากการดำเนินงาน

ขาย - ต้นทุนผันแปร = กำไรส่วนเกิน

จุดคุ้มทุน (Break even point) เป็นจุดที่รายได้ เท่ากับต้นทุน

รายได้ = ต้นทุน

สมการ หาจำหน่ายหน่วยที่คุ้มทุน

รายได้ – ต้นทุน = กำไร (ในที่นี้ กำไร = 0)

(P x Q) – (TVC + TFC) = กำไร

(PxQ)-[(VxQ) – TFC ] = กำไร

(PxQ) – (VxQ) – TFC = กำไร

Q(P-V) – TFC = 0

Q(P-V) = TFC

Q = TFC / P-V

หน่วยขายที่คุ้มทุน = ต้นทุนคงที่รวม / ราคาขาย – ต้นทุนผันแปร

ตัวอย่างที่ 1

ขายบัตรโทรศัพท์ 100 บาท

ต้นทุนผันแปร 80 บาท

กำไรส่วนเกิน (100-80) 20 บาท

ต้นทุนคงที่ (ค่าเช่า) 2,000 บาท/เดือน

(เงินเดือนพนักงานขาย) 1,000 บาท/เดือน

รวมต้นทุนคงที่ (2,000+1,000) 3000 บาท

1. จงหาหน่วยขาย ที่จะคุ้มทุน

จุดคุ้มทุน(หน่วย) = ต้นทุนคงที่รวม / ราคาขาย – ต้นทุนผันแปร

จุดคุ้มทุน(หน่วย) = ต้นทุนคงที่รวม / กำไรส่วนเกิน

= 3000 / 100 – 80

= 3000 / 20

= 150 หน่วย (ใบ)

2. หากต้องการกำไรจากการดำเนินการ 1000 บาท จะต้องขายกี่หน่วย

หน่วยขายที่ให้กำไรตามเป้าหมาย (Target Profit) = TFC+ Profit / P - V

ขาย(หน่วย) = ต้นทุนคงที่รวม + กำไรที่ต้องการ / ราคาขาย – ต้นทุนผันแปร

ขาย(หน่วย) = ต้นทุนคงที่รวม + กำไรที่ต้องการ / กำไรส่วนเกิน

= 3000 + 1000 / 80 -20

= 4000 / 20

= 200 หน่วย(ใบ)

พิสูจน์ ขาย (200 หน่วย x 100) = 20000 บาท

ต้นทุนผันแปร ( 200 หน่วย x80) = 16000 บาท

กำไรส่วนเกิน ( 200 หน่วย x (100-80))

( 200 x 20) = 4000 บาท

ต้นทุนคงที่ = 3000 บาท

กำไรจากการดำเนินงาน = 1000 บาท

ตัวอย่างที่ 2 เสรี ดำเนินธุรกิจห้องอาหาร โดยมีต้นทุนคงที่ 420,000 บาท มีรายได้เฉลี่ย/หัวของลูกค้า 380 บาท มีต้นทุนผันแปรเฉลี่ย 212 บาท

1). ถ้าเสรี ต้องการกำไรจาการดำเนินงาน 168,000 บาท /เดือน จะต้องมีลูกค้ามาอุดหนุนกี่คน

ขาย(หน่วย) = ต้นทุนคงที่รวม + กำไรที่ต้องการ / ราคาขาย – ต้นทุนผันแปร

ขาย(หน่วย) = ต้นทุนคงที่รวม + กำไรที่ต้องการ / กำไรส่วนเกิน

= 420,000 + 168,000 / 380 - 212

= 588,000 / 168

= 3,500 หน่วย(คน)

2) ถ้าลูกค้าลดลง 10 % จะได้กำไรเดือนละเท่าไร

ขาย 3500 – (3500x10%) x 380

(3500 – 350 = 3150) x 380 = 1,197,000 บาท

ต้นทุนผันแปร ( 3150 หน่วย x212) = 667,800 บาท

กำไรส่วนเกิน = 529,000 บาท

ต้นทุนคงที่ = 420,000 บาท

กำไรจากการดำเนินงาน = 109,200 บาท

3) เพื่อแก้ไขปัญหาลูกค้าลดลง เสรีได้ว่าจ้าง นักดนตรีและนักร้องมาร้องเพลง คืนละ 4 ชม. คิดเป็นเงิน 40,000 บาท/เดือน ทำให้มีลูกค้าเพิ่มขึ้น จาก 3150 เป็น 3450 คน จะทำให้เสรีมีกำไรต่อเดือนเท่าไร

ต้นทุนคงที่เพิ่มขึ้น 420,000+40,000 = 460,000

ลูกค้าเพิ่มขึ้นเป็น 3450 คน

ดังนั้น

ขาย (3450 หน่วย x 380) = 1,311,000 บาท

ต้นทุนผันแปร ( 3450 หน่วย x212) = 731,400 บาท

กำไรส่วนเกิน = 579,600 บาท

ต้นทุนคงที่ = 460,000 บาท

กำไรจากการดำเนินงาน = 119,600 บาท

ส่วนผสมการขาย (Sale Mix)

ตัวอย่างที่ 1 บริษัทสินธร จำกัด ขายผลิตภัณฑ์ ก 8,000 หน่วย และผลิตภัณฑ์ ข. 2,000 หน่วย ในระหว่างปีที่ผ่านมา ต้นทุนคงที่ของบริษัทเท่ากับ 200,000 บาท ข้อมูลอื่น ๆ มีดังนี้

	ผลิตภัณฑ์ ก	ผลิตภัณฑ์ ข
ราคาขาย	90	140
ต้นทุนผันแปรต่อหน่วย	70	95
กำไรส่วนเกินต่อหน่วย	20	45
ส่วนผสมการขาย	80%	20%
กำไรส่วนเกินของส่วนผสมการขาย/หน่วย	(20x80%) = 16	(45x20%) = 9

ดังนั้น

กำไรส่วนเกินต่อหน่วย ของส่วนผสมการขาย ก + ข จึงเท่ากับ 16+9 = 25

จุดคุ้มทุนขาย(หน่วย) = ต้นทุนคงที่ / กำไรส่วนเกิน

= 20,000 / 25

= 8,000 หน่วย

โดยผลิตภัณฑ์ ก 8,000 หน่วย x 80% = 6,400

โดยผลิตภัณฑ์ ข 8,000 หน่วย x 20% = 1,600

รวม = 8,000 หน่วย

ส่วนเกินที่ปลอดภัย (Margin of Safety) แสดงถึงยอดขายที่อาจลดลงได้ก่อนที่จะขาดทุน เพื่อลดราคา (Discount)

Margin of Safety = ขาย - ขาย ณ จุดคุ้มทุน / ขาย

เช่น Margin of Safety = 250,000 - 200,000 / 250,000

= 20%

เก่งวิเคราะห์งบการเงิน

วันเสาร์ที่ 24 กันยายน พ.ศ. 2554

พฤติกรรมต้นทุน (Cost Behavior)

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น