งบดุล (Balance Sheet)

งบดุล (Balance  Sheet) คือ  รายงานทางการเงินที่จัดทำขึ้นเพื่อฐานะการเงินของกิจการ  ณ  ขณะใดขณะหนึ่งโดยทั่วไปจะแสดงข้อมูลสิ้นสุดวันใดวันหนึ่ง    โดยจะแสดงถึงข้อมูลต่างๆ ดังนี้                 1. ทรัพยากรต่างๆ  ที่กิจการเป็นเจ้าของหรือมีอยู่  มีจำนวนเท่าใด  ประกอบด้วยอะไรบ้าง                 2. ภาระผูกพันต่อบุคคลภายนอกมีจำนวนเท่าใด  ประกอบด้วยอะไรบ้าง                 3. ส่วนของเจ้าของกิจการมีจำนวนเท่าใด  ประกอบด้วยอะไรบ้าง ซึ่งงบดุลจะประกอบไปด้วย  1.สินทรัพย์   2.หนี้สิน  3.ส่วนของเจ้าของหรือส่วนของผู้ถือหุ้น งบดุลมีรูปแบบอยู่ 2 แบบคือ 1. แบบบัญชี (Account Form) เป็นรูปแบบที่รายงานสินทรัพย์ไว้ด้านซ้าย  ส่วนด้านขวาเป็นข้อมูลหนี้สินและส่วนของเจ้าของ 2. แบบรายงาน (Report form)  เป็นรูปแบบที่รายงานสินทรัพย์อยู่ส่วนบน  สำหรับหนี้สินและส่วนของเจ้าของไว้ส่วนล่างของรายงาน บริษัท  ธนา  จำกัด งบดุล ณ  31  ธันวาคม 2552                                                                                                 บาท สินทรัพย์หมุนเวียน เงินสด                                                     150,000 ลูกหนี้                                                     75,000 สินค้าคงเหลือ                                        71,400 ค่าเช้าจ่ายล่วงหน้า                                               3,600               รวมสินทรัพย์                           300,000 สินทรัพย์ไม่หมุนเวียน                 เงินลงทุนในบริษัทอื่น                            30,000                 ที่ดิน                                                        120,000                 อาคาร                                                    150,000                                 รวมสินทรัพย์ไม่หมุนเวียน    270,000 รวมสินทรัพย์                                                         600,000 หนี้สินและส่วนของผู้ถือหุ้น หนี้สินหมุนเวียน                                                    21,000                 เจ้าหนี้                                                       21,000                 ภาษีเงินได้ค้างจ่าย                                     9,000                                 รวมหนี้สินหมุนเวียน             30,000 หนี้สินไม่หมุนเวียน                 เงินกู้ยืมระยะยาว                                     150,000                                 รวมหนี้สินไม่หมุนเวียน         150,000 รวมหนี้สิน                                                              300,000 ส่วนของผู้ถือหุ้น                    หุ้นทุนสามัญ                                          300,000                 กำไรสะสม                                             120,000                                 รวมส่วนของผู้ถือหุ้น                                             420,000 รวมหนี้สินและส่วนของผู้ถือหุ้น                           600,000                                                                                                                                    สำหรับหมวดหมู่ในงบดุล  ผู้ทำรายการจะต้องรู้จัก  ความหมายของแต่ละหมวดหมู่  ซึ่งมีดังต่อไปนี้ 1. สินทรัพย์  คือ  สิทธิและทรัพยากรที่กิจการมีอยู่  ซึ่งเกิดจากการประกอบการ  และสามารถแสดงเป็นตัวเงิน  สามารถที่จะให้ประโยชน์ในอนาคต  ซึ่งแบ่งออกเป็น                 - สินทรัพย์หมุนเวียน  หมายถึง  เงินสดหรือสินทรัพย์อื่นๆที่สามารถเปลี่ยนแปลงเป็นเงินสดได้ภายในระยะเวลา 1 ปี  หรือ1 รอบระยะเวลาการดำเนินงานตามปกติของกิจการ  เช่น  เงินสด  เงินฝากธนาคาร  ลุกหนี้ที่สามรารถชำระภายในรอบระยะเวลาบัญชี  สินค้าคงเหลือ  รวมไปถึงค่าใช้จ่ายล่วงหน้าอื่นๆ  เช่นค่าเช่าจ่ายล่วงหน้า                 - สินทรัพย์ไม่หมุนเวียน  หมายถึง  สินทรัพย์  ที่ไม่สามารถเปลี่ยนเป็นเงินสดได้ภายใน 1 ปีหรือ 1รอบระยะบัญชีของกิจการ  ซึ่งส่วนใหญ่แล้วจะเป็นสินทรัพย์ที่มีมูลค่ามาก  และมีความถาวร  เช่น  อาคาร  ที่ดิน  รวมไปถึงเงินลงทุนในบริษัทอื่นๆ  ที่ลงทุนในระยะยาว การจัดเรียงสินทรัพย์ในงบดุล  หลักการโดยทั่วไปในการจัดลำดับก่อนและหลังนี้  พิจารณาการจัดลำดับของสภาพคล่องตัวที่จะเปลี่ยนเป็นเงินสด (Liquid) ได้ง่ายที่สุดไว้เป็นอันดับแรก  แล้วจึงตามด้วยสินทรัพย์ที่มีสภาพคล่องตัวในการเปลี่ยนเป็นเงินสดน้องกว่าไปตามลำดับ  2. หนี้สิน  คือ พันธะผูกพันที่บุคคลภายนอกได้แก่เจ้าหนี้มีต่อกิจการอันเกิดจากรายการทางธุรกิจ  การกู้ยืมหรือจากเหตุการณ์อื่นๆ  ที่จะต้องชำระคืนในภายหน้าด้วยสินทรัพย์หรือบริการ  ตัวอย่างของหนี้สินของหนี้สิน  เช่น  เจ้าหนี้การค้า  เจ้าหนี้เงินกู้  ตั๋วเงินจ่าย  ซึ่งแบ่งออกเป็น 2 ประเภทคือ                 - หนี้สินหมุนเวียน คือ พันธะผูกพันที่ต้องมีการจ่ายชำระคืนแก่เจ้าหนี้ไม่เกิน 1 ปี  หรือในรอบระยะเวลาการปฏิบัติงานตามปกติของกิจการ  เช่นเจ้าหนี้ทางการค้า  ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย                  - หนี้สินระยะยาว  คือ หนี้สินที่มีกำหนดชำระมากกว่า 1 ปี  หรือเกินกว่าระยะเวลาการปฏิบัติงานตามปกติของกิจการ  เช่น  หุ้นกู้  เงินกู้ระยะยาว+ การจัดเรียงในงบดุลนั้น  ให้ใช้ระยะเวลาการชำระคืนก่อนหลังเป็นเกณฑ์ในการติดสิน  ในการแสดงรายการในงบดุล  ห้ามมิให้นำสินทรัพย์หมุนเวียนไปหักลบกับหนี้สินหมันเวียน 3. ส่วนของเจ้าของหรือส่วนของผู้ถือหุ้น  คือ  สิทธิเรียกร้องหรือส่วนได้เสียที่เจ้าของมีอยู่เหนือสินทรัพย์  หลังจากได้หักสิทธิเรียกร้องที่เป็นของเจ้าหนี้ออกไปแล้ว  หรือกล่าวได้ว่าคือสินทรัพย์สุทธิ  หรือส่วนที่สินทรัพย์มากกว่าหนี้สิน (สินทรัพย์ – หนี้สิน = ส่วนของเจ้าของ)  ส่วนของเจ้าของนี้ถ้าธุรกิจเป็นบริษัท จำกัด  เรียกว่า  ส่วนของผู้ถือหุ้น